Motosiklette artçılı sürüş, özellikle tecrübesiz sürücüler için tam bir muamma olarak tanımlanabilir. Birçok kişi artçılı sürüşün zor olduğunu, denge bozduğunu ve artçılıyken motosiklet yeteneklerini tam olarak kullanamadığını ifade eder. Nitekim bu ifadelerin çoğu doğrudur ve artçı biraz motosiklete değil de sürücüye yük olabilir. Bu yüzden bilinçli bir artçı tercih etmek, artçıyı bilinçlendirmek, rahat hissettirmek ve artçılı sürüş detaylarını bilmek, daha rahat bir artçılı sürüş imkanı bulmanıza neden olur. Motosiklette artçılı sürüş için dikkat edilmesi gereken püf noktalar nelerdir?

Motosiklette Artçılı Sürüş İçin Önce Ekipman

Motosiklette artçılı sürüş konusunda en çok ihmal edilen konuların başında ekipman konusu yer alır. Nedense artçının ekipman takıp takmaması sürücü için pek önem teşkil etmez. Birçok kişi de “zaten ben iyi kullanıyorum ekipmana ne gerek var” diyerek artçıya ekipman ayarlamayı gerekli görmez. Haliyle bu tür durumlar kazaların son derece üzücü sonlar ile bitmesine neden olabilir. Bu yüzden mutlaka artçılı sürüş için ekipman ayarlanması gerekir.

Ülkemizde ise sürücünün tamamıyla ekipman giydiği ancak artçının ise sadece kask taktığı görülür. Halbuki sürücü ne kadar ekipmana sahipse ve korumalıysa, artçının da en az onun kadar ekipmana sahip olması gerekir. Sonuçta bir can taşıdığımızın bilincinde olmak önemlidir. Sadece kask, artçı için yeterli bir ekipman değildir. Aynı zamanda mont, dizlik, eldiven ve hatta bot gibi ekipmanların da artçıda olması, kazalarda kalıcı yaralanmaların büyük ölçüde önüne geçer.

Motosiklet sürücülerinin büyük bir çoğunluğu artçı ekipmanlarını, eski ekipmanlardan oluştururlar. Eski ekipmanlar hiç yoktan iyi sayılabilir ancak eski kasklar, büyük facialara davetiye çıkarır. Artçının da mutlaka sizin gibi yeni ve diri bir kaskı tercih etmesi gerekir. Genel olarak artçılara eski, modası geçmiş ve fazlasıyla zarar görmüş olan kasklar verilir. Haliyle bu durum yine yaşanan kazalarda kalıcı hasarların ve üzücü durumların meydana gelmesine neden olur.

Her şeyden önce bilmelisiniz ki motosikletinize bir artçı alırsanız, artık o artçıdan siz sorumlusunuz. Yaşanan herhangi bir kazada artçının kendisi veya ailesi, çeşitli sebeplerden ötürü sizden şikayetçi olabilir. Haliyle bu durum ömür boyu unutmayacağınız ve devam eden bedeller ödemenize neden olabilir. Bu yüzden öncelikle artçılı sürüşte ekipman tedbirinin tam teşekkürlü bir şekilde alınması gerekir.

Artçı ve Sürücü İletişimi

Motosiklette artçılı sürüş, normal sürüşten kat kat farklı bir sürüş olarak tanımlanabilir. Sürücü tek sürerken motosikleti kendisine taşıtabilir ancak artçılı sürüşte hem motosikletin hem de artçının ağırlığını ortak bir dengede buluşturmak zorundadır. Bu yüzden artçının motosiklete binerken mutlaka motosiklet sürücüne haber vermesi gerekir veya motosiklet sürücüsü artçıya binmesi yönünde komut vermelidir. Aksi halde motosikletin ağırlığı birden bire sürücüye fazla gelebilir sürücü hem motosiklet hem de artçıyla birlikte olduğu yerde düşebilir. Bu durum ciddi yaralanmalarla birlikte gereksiz maddi hasalara da neden olabilir. Bu yüzden artçı ile sürücü iletişimi büyük önem taşır.

Artçı ile sürücü iletişimi yalnızca motosiklete binerken değil, sürüş esnasında da iyi olmalıdır. Artçının sürüş esnasında motosikletin dengesi bozacak bir harekette bulunması, sürücüyü rahatsız etmesi, istemeden motoru yönlendirmesi vb. birçok durum karşısında mutlaka sürücünün artçıyı uyarması gerekir. Sürücü motosikletin dengesi nasıl daha rahatsa ve kendini nasıl rahat hissediyorsa, artçının oturuş biçimini de bu şekilde ayarlamalıdır. Aksi halde yine bu durum beklenmedik kazaların ortaya çıkmasına neden olabilir.

Artçının Motosiklete Binişi ve İnişi

Motosiklette artçılı sürüş konusunda en çok sorun yaşanan durumların başında, artçının motosiklete binme ve inme süreci yer alır. Artçı motosiklete çoğu zaman nasıl bineceğine binmez ve sürücü de bu konudan habersizdir. Sürücünün de artçıyı bilmediğinden ötürü ikaz etmesi, artçının dengesiz bir şekilde motosiklete binmesine ve yük vermesine neden olabilir. Haliyle bu durum motosikletin, sürücünün ve artçının yine olduğu yerde devrilmesine yol açabilir.

Artçı motosiklete öncelikle motosikletin sol tarafından binmelidir. Zaten genel olarak motosikletlerin sağ tarafında bulunan egzoz, motosiklete binme konusunda artçıya engel teşkil edebilir. Normal şartlarda artçı sol tarafta, sol ayağını artçı basamağına binerek, yarı sürücüden yarı da motordan destek alarak motosiklete binebilir. Bunun yanı sıra direkt olarak basamakları kullanmadan motosiklete binmek de sürücü için daha iyi bir seçenek olabilir. Direkt olarak sağ bacağın kaldırılması, sağ yolcu basamağına atılması ve ardından seleye yerleşilmesi sonucunda basamaklardan güç almadan binilmesi, her iki taraf için de kolay bir seçenek olur.

Artçının motosikletten iniş süreci de yine biniş sürecinin benzeridir. Sadece süreç tersine işler. Sol ayaktan destek alarak, sağ ayak basamaktan kaldırılır ve sürücüden de güç alınarak motosikletten inilir. Bununla birlikte sol ayak direkt olarak yere basılarak, sağ ayak da belirli bir miktar havaya kaldırılarak motosikletten inilmesi söz konusu olabilir.

Artçının Sürüş Esnasında Dikkat Etmesi Gerekenler ve Oturuş Pozisyonu

Motosiklette artçılı sürüş konusunda önem taşıyan noktaların başında, artçının oturuş pozisyonu yer alır. Artçı mutlaka arka selede otururken ayaklarının ucuyla yolcu basamaklarına basmalıdır. Parmakların başladığı yerle basılması en uygun pozisyondur. Ani frenlerde öne gelmemek ve sürücünün dengesini bozmamak adına ise dizler sürücüye sabitlenmeli ve sürücü rahatsız olmayacak şekilde dizlerle kavranmalıdır. Ayrıca eller de yine sürücünün belinin etrafında konumlanmalıdır.  Motosiklette artçının ideal oturuş pozisyonu bu şekilde olmalıdır.

Sürücü nasıl ki motosiklette sürekli olarak bakışını korumalıdır, bu durum artçı için de geçerlidir. Artçı da tıpkı sürücü gibi motosikletin hep gitmesi gereken yöne doğru bakmalıdır. Özellikle virajların her iki taraf için de rahat bir şekilde dönülebilmesi için mutlaka bakış, sürücüyle aynı olmalı ve virajın çıkışına doğru bakılmalıdır. Artçının viraj esnasında motosikletin yatması için herhangi bir ekstra kuvvet uygulamasına gerek kalmaz. Bakışını sürekli olarak viraj dışında tutması, kendini sıkmaması ve motosikletin yatmasını engellememesi gibi detaylar, her iki taraf için de keyifli bir yolculuk deneyimine neden olur.

Motosikletin düşük hızda olması veya trafik içerisinde durması durumunda, hem sizi hem de motosikleti kontrol etmesi gerekir. Bu süreçte motosiklet üstünde fazla hareket etmeniz, sürücünün dengesinin bozulmasına ve sizi taşıyamamasına neden olabilir. Haliyle motosikletin dengesi kaybolur ve her iki taraf da kendini yerde bulur. Bu yüzden düşük hızlarda veya dururken, trafik içerisinde ani hareketlerden kaçınılması gerekir. Hatta bu konuda yapacağınız harekete dair sürücüyü bilgilendirmeniz, her iki taraf için de daha sağlıklı olur.

Motosiklette artçıların yaşamış oldukları sorunların başında egzoz yanıkları daima öne çıkar. Sürücünün artçıyı bu konuda uyarmayı unutmuş olması, artçının dikkat etmemesi, ayakkabıların veya pantolonların egzoza yapışmasıyla son bulur. Haliyle bu durum her iki taraf için de can sıkıcı bir hal alır. Ayrıca egzoza yapışan bu maddeler, uzun bir süre egzozda kalır ve tekrardan egzozdan çıkarılması son derece zor olabilir. Mutlaka artçının bu konuda uyarılması gerekir.

Artçının sürüş esnasında ani kalkışlara karşı dikkatli olması da önemlidir. Ani kalkışlar nedeniyle artçı bir anda arkaya savrulur. Bu durum artçının direkt olarak motosikletten düşmesine neden olabilir. Sürat düşük olsa dahi yaralanmaların boyutu büyük olabilir. Bu yüzden ya sürücüye ya da motosikletin yolcu tutamaklarına iyi bir şekilde tutunulması gerekir. Artçının sürüş esnasında yolcu tutamaklarına çok sıkı bir şekilde değil de rahat bir şekilde tutunması önerilir. Bu rahatlık, motosikletin ani kalkışlarda geriye atmasını hesap edecek şekilde olmalıdır. Bu tutamakların sert bir şekilde tutulması, motosikletin hareketlerini ciddi anlamda etkiler. Özellikle motosiklet yattığında çok ani bir şekilde tekrar kalktığı görülür. Yolcunun tutamakları sert bir şekilde kavraması, motosikletin hep dik bir şekilde gitmesine yol açar. Motosiklet virajlı yerlerde veya ani kontra hamlelerinde ciddi bir denge kaybı ile karşı karşıya kalır.

Artçılı sürüş konusunda mümkünse interkom kullanılması önerilir. Bu sayede sürücü ve artçı sürekli olarak iletişim halinde olur ve artçı ya da sürücü, yaşanan problemlerden ötürü birbirleriyle kolay bir şekilde iletişime geçebilirler.