Motosiklette Lastik Seçimi Nasıl Yapılır?

Motosiklet lastikleri araba lastiklerine göre hem pahalı hem de adet olarak daha az olan lastiklerdir. Bu iki temel unsur nedeniyle motosiklet sürücüleri en ucuz fiyatlı lastik seçimini yapmak ve lastik masrafını en aza indirmek isterler. Lastik masrafından kaçınılması, daha büyük masrafların acı bir şekilde ortaya çıkmasına neden olabilir. Örneğin, yetersiz tutuş nedeniyle geçirilen kazalar, 2 veya 3 takım lastik fiyatından daha fazla hasara yol açabilir. Daha önemlisi sürücünün vücudunda kalıcı hasarlara neden olabilir. Bu yüzden lastik seçimi konusunda sürücünün çok dikkatli davranması ve en iyi lastiği seçmesi gerekir. Lastikçiye gidip, “en iyi lastiği ver” demekle de olmaz bu işler. Motosiklet sürücüsünün lastik konusunda da bilgi sahibi olması gerekir. Bu nedenle lastik konusunda detaylı bir içerik hazırlayarak, sürücülerin daha bilinçli lastik seçimi yapmalarını istedik. Gelelim hayati önem taşıyan lastik seçimi konusuna…

Motosiklette Lastik Seçimi

Motosiklette lastik seçimi yaparken, daima motosikletimize en uygun lastikleri seçenekler arasında bulundurmalıyız. Lastiğin ilk uygunluk kriteri ise lastik boyutu olarak ifade edilebilir. Jantın sahip olduğu ölçüler neticesinde motosiklet lastiğinin seçilmesi gerekir. Aksi halde takılan lastik, çıkarılan eski lastiğe göre pek bir avantaj sağlamaz ve hatta sürüşü tehlikeye atabilir.

Motosiklete Büyük veya Küçük Lastik Takılırsa Ne Olur?

Düşük cc’li motosiklet sürücüleri, daima büyük cc’li motosikletlerdeki görsel unsurları motosikletlerine uygulamak isterler. Büyük ve geniş tabanlı lastik hevesi de bu yüzden oldukça popülerdir. Bununla birlikte büyük lastiğin çok avantajlı olduğu, daha çok tutuş sağladığı ve daha iyi viraj kabiliyeti sunduğu yönünde söylentiler vardır. Bu söylentileri dile getiren kişilerden mutlaka uzaklaşmak gerekir.

Motosiklette büyük veya küçük lastik kullanımı, daha iyi bir tutuş sağlamaz. Öncelikle motosikletin rot balans ayarlarının bozulmasına yol açar. Lastik standart boyutlarında yere daha çok temas ederken, büyük boyutta hem yere daha az temas eder hem de yanlış bir noktayla temas eder. Bu durum da güvensiz bir sürüşe doğrudan zemin hazırlar. Motosiklette büyük lastik kullanımın bir diğer dezavantajı ise maliyettir. Büyük veya küçük lastik kullanımı nedeniyle motosiklet lastiğinin çok kısa süre içerisinde bittiği görülür. Normal şartlarda 20 bin kilometre kadar ömrü olan bir lastiğin, hatalı boyut nedeniyle ömrünün 10 bin kilometrede bittiğinin görülmesi söz konusu olabilir.

Motosiklete büyük lastik takılması, motosikletin performans ve yakıt sarfiyatı konusunda da zarar görmesine neden olur. Özellikle motosikletin çekiminde ciddi bir düşüş görülür ve eski performansından bir hayli uzak olur. Bununla birlikte lastiğin arka tekere vermiş olduğu yük nedeniyle yakıt sarfiyatının da son derece arttığı görülür. Yani büyük lastik hem motosikletin ömrüne hem de bir depo ile yapılabilecek yol kapasitesine doğrudan olumsuz etki eder.

Büyük motosiklet lastiği, özellikle yol tutuşunun en büyük düşmanı olur. Normal şartlarda virajda lastiğin kenarlarında oldukça etkili bir tutuş söz konusuyken, büyük lastiklerde lastiğin virajda tutunmaya çalıştığı alanlar farklıdır. Lastik motosiklet viraja yattıkça daha kenardan veya ortadan tutunmak ister. Lastiğin büyük olması, viraja yatınca motosikletin lastiğe vermiş olduğu ağırlık, lastik yüzeyinde farklı bölgelere yayılır. Haliyle viraj performansında ve yol tutuşunda ciddi bir düşüş görülür.

Büyük motosiklet lastiği taktırmak, fren mesafesinin de uzamasına sebep olur. Normal şartlarda frene basıldığında, özellikle ön tekerde ciddi bir yük oluşur. Bu yük standart ebattaki lastiğin yüzeyine eşit bir şekilde dağılır ve fren işlemi sağlıklı bir şekilde gerçekleşir. Büyük boyutlu lastikte ise frenle birlikte ön tekere binen yük, lastik yüzeyinde olması gereken bölgelere dağıtılmaz. Haliyle motosikletin fren mesafesi uzar ve sürücü sürekli olarak ön tekerin kayacağı yönünde bir hisse kapılır. Tüm bu nedenlerden ötürü motosikletin standart lastik ebatları ne ise sürücünün de bu ebatları tercih etmesi gerekir.

Motosikletime En Uygun Lastik Hangisidir?

Lastikler, çeşitli kimyasalların bir araya getirilmesiyle elde edilen ürünlerdir. Katmanlarla dolu bir yapıya sahip olan lastikler, bu katmanlarda tutuş için en ideal malzemeler bulundururlar. Bu malzemeler ise genel olarak lastik hamuru olarak bilinirler. Lastik hamuru, lastiğin yerle olan ilişkisini ayarlayan en önemli etmenler arasında yer alır. Hamur ne kadar yumuşak olursa, lastiğin yere olan tutuşu da o kadar artar. Lastiğin hamuru ne kadar yumuşak olursa da maliyete aynı orantıda artar. Hatta bir takım araba lastiğinden daha fazla para ödeneceğini söylemek mümkün olur.

Lastik hamuru denildiği zaman ise akla ilk olarak silika adında bir madde gelir. Bu madde, lastik hamurunun en yumuşak malzemeden üretildiğini ifade eder. Silika pahalı bir maddedir ve bu nedenle silika içeriği fazla olan bir lastiğin de fiyatı yüksek olur. Her motosiklet sürücüsünün silika oranı yüksek olan lastikleri almasına gerek yoktur. Sürücünün motosikletine en uygun lastiği seçmesi adına kendi sürüş tipini ve motosikleti kullanım amacını belirlemesi gerekir.

Eğer motosikletinizi sadece bir ulaşım aracı olarak kullanıyorsanız, yüksek hızlara çıkmıyorsanız, kaygan zeminde çok kullanmıyorsanız ve sert bir sürüş istemiyorsanız, silika maddesinin az olduğu lastiklere yönelebilirsiniz. Çift hamurlu lastikler veya daha alt segmentleri, sizin sürüşünüz için yeterli olacaktır.

Eğer motosikletinizi bir hobi aracı olarak görüyorsanız, viraj performansına, fren mesafesine ve yol tutuşuna önem veriyorsanız, kısaca lastiğin yere yapışmasını istiyorsanız, silika maddesinin fazla olduğu lastiklere yönelmeniz, sizin için daha güvenli bir sürüşün kapılarını aralar. Genel olarak bu tür lastik takımlarında ön lastiğin %100 silika olduğu görülür. Arka lastik ise çift hamurdur ve mükemmel bir yol tutuşu sağlar.

Bazı motosikletler ağır sıklet motosikletler olarak bilinirler. Motosikletlerin ağırlıkları ve amortisör yapıları, çoğu motosiklete göre farklılık gösterir. Lastik markaları ise bu tür motosikletlerin teknik detaylarına özel olarak lastik üretirler. Örnek: Ducati Multistrada 1260. Multristrada sürücüsünün, aracına özel olarak üretilen lastik dışında başka bir lastik tercih etmesi, yine motosiklet ve lastik uyumsuzluğu nedeniyle bir takım sorunlar yaşatabilir. Bu nedenle araca özel olarak üretilen lastiklerin tercih edilmesi de büyük önem taşır.

Motosiklet Lastiği Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Motosiklet lastiği alırken ilk etapta sürüşünüze ve motosikletinize en uygun olan motosiklet lastiğini belirlemiş olmanız gerekir. Ardından lastik detayları üzerinde durmak büyük önem taşır. Bu detaylardan biri ise lastiğin üretim yılı ve haftasıdır. Uygun koşullarda bir lastiğin rafta saklanma ömrü 10 yıldır. Bu veri Avrupa Lastik Birliği Deklarasyonu tarafından belirlenmiştir ancak tekrar belirtelim; lastiğin uygun koşullarda saklanması gereklidir. (Uygun şartlar: Lastiğin bulunduğu ortamın havası, ışığı, uçucu maddelerin olmaması vs.)

Ülkemiz şartlarında ise lastiklerin nadir tedarikçiler tarafından uygun saklama koşullarında saklandığı söylenebilir. Bu nedenle lastik alırken üretim tarihine mutlaka dikkat etmek gerekir. Üretim yılı ve haftası lastik üzerinde yer alan bir veridir. Bir lastiğin janta takılmasından itibaren kullanım ömrünün ise maksimum 2 yıl olduğu da yine bilinmelidir.

Bazı lastiklerin üretim yerleri ve haliyle kalitelere değişim gösterir. Lastik marka ve modeli aynı olsa da fabrika farından ötürü ortaya bu tür bir fark çıkar. Örnek olarak; Pirelli markasının Almanya, Brezilya ve Çin’de fabrikaları bulunur. Almanya’da ve Brezilya’da üretilen Pirelli Rosso 2 lastiğinin yapısında büyük farklılıklar söz konusu olur. Almanya’da üretilen lastik hamur olarak daha kaliteli ve performans olarak daha iyi bir sonuç verir. Brezilya’da üretilen lastik de belirli bir kaliteye sahiptir ancak Almanya’da üretilen lastiğin kalitesine yetişemez. Bu durum nedeniyle arada fiyat farkı bulunur ve motosiklet sürücülerinin de bu tür detaylara dikkat etmeleri önerilir.

Lastik alırken, motosikletinizi nerede muhafaza ettiğiniz konusuna da dikkat etmeniz gerekir. Eğer özel bir muhafaza alanınız yoksa ve motosikletiniz dışarıda kalıyorsa, gidip de en kaliteli lastiği takmanız yanlış olur. Lastiğin maliyeti oldukça yüksek olacakken, motosikletin yeteri kadar muhafaza edilmemesinden ötürü hemen sertleştiği görülebilir. Bu nedenle lastik ömrü son derece kısa olur. Bu tür durumlarda sürücülerin daha az maliyetli lastiklere yönelmeleri daha mantıklı olacaktır.

Lastik Montajı Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Her şeyden önce motosiklet lastiğinin montajı konusunda işçiliğine güvenilen, kaliteli bir hizmet sağlayan ve gerekli ekipmanları olan lastikçilerin tercih edilmesi gerekir. Motosiklet lastik değişim için kullanılan ekipmanlar farklıdır. Eğer değişim sırasında bu ekipmanlar bulunmuyorsa, jantın çizilme durumu başta olmak üzere birçok sorunla karşılaşılabilir. Bunun yanı sıra motosikletinizin rot balans ayarı düzgün yapılmadığından ötürü sürüş konforunuz bozulabilir ve lastik ömrü aylar sonra sonlanabilir.

Lastik montajı sonrasında mutlaka supapların da değişmesi gerekir. Lastik ömrü ile supap ömrünün de aynı olduğu söylenebilir. Lastik montajından sonra lastiğin üzerinde koruyucu bir tabakanın olduğunu ve bu tabakanın 200-300 km kadar sonra eridiğini bilerek lastiğin performansını test etmek gerekir.

Lastik montajı sırasında dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri de sensörlerdir. Teknolojik anlamda zengin olan motosikletlerde lastik hava basıncı konusunda kontrol sağlayan sensörler bulunur. Bu sensörler ise lastik supabının hemen yanında veya yakınında konumlanırlar. Lastik montajı sırasında lastiğin çıkarılması işlemine direkt olarak supap kısmından başlanırsa, yüksek bir ihtimalle sensör kırılır. Söz konusu sensörler pahalıdır ve lastik montajı sürücü için bir hayal kırıklığıyla sonuçlanabilir. Bu yüzden sensörlere dikkat edilmeli ve her ihtimale karşı ustaya konu hakkında bilgi verilmelidir.

Sensör konusu dışında lastiğin montaj yönü de önem taşıyan noktalardan biridir. Lastiği takan ustaya bu konuda temkinde bulunmak da yine sağlıklı bir montaj sağlayacaktır. Öte yandan supap konusunda özel olarak üretilen birçok ürün bulunur. Bu ürünler genel olarak 50-100 TL arasında bir fiyata sahip olurlar. Özellikle Alman malı lastik supapları fazla rağbet görür. Bu tür supapları her lastik değişiminde değiştirmeye gerek yoktur. Sürekli olarak kullanımından herhangi bir sakınca bulunmaz.

Motosiklet Lastiği Üzerinde Yer Alan İşaretler Ne Anlama Gelir?

Lastiklerin üzerinde birçok kısaltma ve veri bulunur. Çoğu motosiklet sürücüsü bu verilerin ve kısaltmaların ne anlama geldiğini bilmez ve söz konusu verilere dikkat etmez. Bu verilerden haberdar olmak, lastik seçimi, kullanımı ve hangi şartlara uygun olduğu gibi konularda önemli bilgiler verir. Peki, bu işaretler nelerdir ve ne anlama gelir?

Motosiklet lastiği üzerinde yer alan işaretlerin anlamları:

• M+S  ♕(taç işareti): Lastiğin yoğun kar ve kış koşullarını uygun olduğunu ifade eder.
• Örnek Değer: 205 / 60 / 15: /  Lastiğin genişliği/ Boy Oranı / Çapı
• R: Lastiğin yapısının radial olduğunu ifade eder.
• H: Lastiğin ağırlık endeksi hakkında bilgi verir.
• DOT 12, 34, 5678, 52 7777 10: Üretici, Üretim zamanı, Üretim haftası, Üretim yılı.